مجسمه سازی شاخه ای از هنرهای تجسمی است که به شکل دادن اشیا با مصالح مختلف میپردازد. در واقع هنر مجسمه سازی فرایندی است که به خلق یک پیکر سه بعدی می انجامد؛ این حجم سه بعدی تندیس، پیکره و یا مجسمه نامیده می شود. در گذشته مجسمه سازی، تراشیدن و یا حجم دهی مصالحی مانند سنگ، فلز، چوب و گل بود اما امروزه با فرایندهای گوناگون و مصالح مختلفی اجرا میگردد.
نقش برجسته نوعی هنر حجمی است که به نقاشی آمیخته شده است. در واقع تکنیکی از برجسته سازی سطوح را نقوش برجسته می گویند. این نقوش بُعد دار قابلیت رنگ پذیری و انجام رنگ های متنوع را نیز دارند .
تصویرگران پویا اندیش با تعریفی از دو هنر مجسمه سازی و نقاشی در درک مفهوم نقش برجسته پیش قدم می شود .
در مجسمه سازی حجمی سه بعدی به صورت مستقل ساخته شده و دارای مفهوم واحد می باشد. این اثر وابسته به زمینه ای نیست و می تواند به تنهایی در اماکن مختلف استفاده شود. این در حالی است که نقش برجسته نوعی از مجسمه سازی است که وابسته به زمینه بوده و به تنهایی و مستقل مورد استفاده قرار نمی گیرد .شاید نقوش برجسته را بتوان مجسمه هایی نامید که در ظرف خویش اسیر شده اند و قدرت انتقال مستقل را ندارند .
مجسمه برنزی
ابتدا شکل مورد نظر را به وسیله گچ می سازند سپس به وسیله ماده ای از جنس سیلیکون قالب گیری می کنند. بعد برای پرکردن قالب موم را آب می کنند و داخل آن می ریزند تا به ضخامت مورد نظر برسد، سپس از آن قالب دو طرفه گچی می سازند.
قالب گچی را مقداری حرارت می دهند تا موم آن خارج شود. در آخر برنز یا همان فلز مذاب را داخل قالب می ریزند، بعد از اینکه فلز مذاب سرد شد، قالب را شکسته و مجسمه را از آن خارج می کنند.
در پایان به علت داشتن قسمت های ناهموار و اضافی آن را پرداخت می کنند و به کمک اسید، پتینه کاری می کنند. این کار باعث زیبایی مجسمه می شود.
مجسمه فایبرگلاس
ابتدا نمونه سه بعدی مجسمه از موادی اولیه ای مثل فلز،سنگ یا چوب طراحی و توليد میشود که به آن الگوی اوليه (الگو اورجینال) می‌گویند.
این مرحله در ساخت یک مجسمه باکیفیت تاثیر بسزایی دارد.به دلیل اینکه اگر الگوی اولیه دارای خطا و مشکل باشد،در نهایت مجسمه های تولید شده دارای مشکل خواهند شد و خیلی هنرمندانه به نظر نمی آیند.
بنابراین نمونه اولیه مجسمه که الگو کاری ما میشود باید بسیار با دقت و ظرافت ساخته شود.
در مرحله بعد، طی فرآيندی دقیق و حساب شده، از الگوی اوليه قالب سیلیکونی و فلزی محصول تولید میشود.
حال نوبت به مرحله قالب ريزی است كه با مواد ترکیبی مخصوص و فایبرگلاس چند لایه قالب مان پر میشود
در انتها نيز محصول فايبرگلاس توليد شده طی مراحلی کاملا صيقلی شده و تمامی عیوب احتمالی آن گرفته میشود و در نتیجه‌ی آن یک محصول درجه یک و آماده رنگ و نصب خواهیم داشت.
نمونه ای از پروژه نقش برجسته
المان نقش برجسته شهید جهان آرا و سرلشکر عبدالرضا موسوی طراحی و در خرمشهر نصب شد.
این المان‌های هنری ترکیبی از نقش برجسته چهره و حکاکی روی سنگ با پس زمینه سنگ گرانیت است که به سفارش سازمان منطقه آزاد اروند و در تیرماه ۱۳۹۹ توسط مجید محمدخواه طراحی، ساخته و در محل گلزار شهدای خرمشهر نصب شد.
این نقش برجسته‌ها شامل تصاویری از چهره شهیدان سرلشکر سیدمحمدعلی جهان آرا و سرلشکر عبدالرضا موسوی به همراه زندگی نامه حکاکی شده ایشان روی سنگ است در قالب حجم و مجسمه است
